UWAGA! BLOG PRZENISIONY

NOWE WPISY ZNAJDZIECIE NA WWW.FAJNEOGRODY.PL .

23 listopada 2012



Pozostając w klimacie orientu proponuję przenieść się do Japonii. Obecnie mianem ogrodu japońskiego określa się w zasadzie wszelkie stylizacje w klimatach dalekiego wschodu, niezależnie czy to elementy sztuki chińskiej, japońskiej czy koreańskiej…
Oczywiście w tym błędzie jest i pewna poprawność bo w praktyce sztuka ogrodowa tego regionu ma wspólne korzenie, a podobne czynniki miały wpływ na jej rozwój.

Japońskie ogrody również, podobnie jak chińskie, ściśle nawiązują do natury i naturalnego krajobrazu. I w tym przypadku religia (buddyzm) i filozofia mają ogromny wpływ na ich kształtowanie. Zresztą sztuka japońska inspirowała się sztuką koreańską, a obie czerpały z klasycznych wzorców chińskich. 
Ogród Zen, Garten der Welt; Berlin

W Japonii obok tradycyjnych lokalizacji związanych z siedzibami władców i arystokracji oraz świątyniami, ogrody licznie tworzono przy domach prywatnych, a nawet w ich wnętrzu wprowadzane jako rodzaje wnęk zwanych tokonoma lub kompozycje roślinne – ikebany.
Autonomizacja sztuki ogrodowej w Japonii rozpoczęła się w tzw. okresie Heian (VIII –XII w.n.e). Wówczas pojawiają się coraz wyraźniejsze narodowe, lokalne wpływy.
Wówczas rozwija się jeden z najpopularniejszych japońskich stylów tzw. shinden, który również znalazł odbicie w sztuce ogrodowej. Ogrody shinden składały się z dwóch głównych  części:
  1. centralna przestrzeń ze sztucznym stawem najczęściej przed głównym budynkiem mieszkalnym. Staw miał zazwyczaj bardzo urozmaiconą, poszarpaną linię brzegową i czasem kilka wysepek po środku, które symbolizowały buddyjski raj.
  2. wzgórze, zamykające zazwyczaj ogród od strony południowej

Ogród Zen, Garten der Welt; Berlin
Przez teren ogrodu najczęściej prowadzono strumień połączony ze stawem i przepływający przy budynku mieszkalnym. Ważny element stanowił także wodospad, najczęściej wpadający do stawu.  W całym ogrodzie ogromną wagę przywiązywano do symboliki, stosując ją przy układaniu kamieni i sadzeniu roślin. Bardzo chętnie w ogrodach japońskich naśladowano przyrodę, starając się oddać las, jezioro, rzekę, wybrzeże.

Na początku XIV wieku następuje istotny zwrot w stylistyce ogrodowej pod wpływem filozofii Zen. Ogrody stają się bardziej spokojne, mniej dekoracyjne. Liczy się umiar i prostota. Główną rolę twórcy powierzają kamieniom. Powstaje typ ogrodu płaskiego, kształtowanego zupełnie w poziomie, gdzie elementami kompozycyjnymi stają kamienie i drzewa. Ogrody japońskie, podbnie jak chińskie, są pozbawione trawników. Czasem „zastępuje” je tzw. grabiony piasek.


Ogród japoński; Garten der Welt; Berlin
Charakterystycznym elementem ogrodów japońskich, którego pominąć nie mogę, są ogrody herbaciane, Oczywiście ich tworzenie było związane z ceremoniałem picia herbaty, a same ogrody lokalizowano w powiązaniu z tzw. pawilonami herbacianymi. W zasadzie ogrody herbaciane były tworzone na kanwie obecnie obowiązującego stylu ogrodowego, natomiast wprowadzano tam elementy użytkowe tj. kamienne latarnie, ławki, pojemniki na wodę itp.

O ogrodach japońskich pisać można w nieskończoność…i chyba bym was tu uśpiła cała historią! Więc aby zrobiło się trochę konkretniej proponuję przyjrzeć się charakterystycznym cechom ogrodów japońskich.
Pawilon herbaciany; Ogród japoński w Kaiserslautern

 I tak możemy do nich zaliczyć:
 KAMIENIE – ważne jest wszystko ich liczba, kształt, ułożenie. Najczęściej układane po 2-3 szt., w symboliczne kompozycje, najczęściej w oparciu o tzw. asymetryczny trójkąt. Odrębną grupę stanowią płaksie kamienie chodnikowe.
WODA – wprowadzana w różnorodnych postaciach – od stawu poprzez strumienie, wodospady, po zbiorniczki do mycia rąk i płukania ust  i poidełka
wodospad ze strumieniem , Garten der Welt; Berlin

WZGÓRZA I PAGÓRKI – różnej wielkości, charakterystyczne dla tzw. ogrodów pagórkowych, gdzie umieszczano zazwyczaj 3 pagórki. Często kształtując powierzchnię pagórka naśladowaną, uważaną za ideał, górę Fudżi.

KAMIENNE LATARNIE – charakterystyczne przede wszystkim dla ogrodów herbacianych.

MOSTY – budowane z drzewa lub kamienia, często płaskie, w odróżnieniu od charakterystycznych mostków chińskich.

ROŚLINY – Japończycy wyznają zasadę, iż ogród powinien być dekoracyjny cały rok, stąd dużą rolę odgrywają w japońskim ogrodzie rośliny zimozielone. Królową japońskich ogrodów jest sosna. Oprócz niej z roślinności wysokiej, sadzi się chętnie klony, dęby, jodły i żywotniki, a także rośliny tj. bukszpan, ostrokrzew, ligustr. Japończycy często kształtowali zimozielone rośliny nadając im różne formy i kształty.
Specjalne miejsce należy się w ogrodach japońskich i kulturze tego kraju - wiśniom. Chętnie sadzi się hortensje, rododendrony, jaśminy, magnolie, peonie, kamelie. Najpopularniejsze kwiaty to chryzantemy, astry, lilie, irysy, lotosy, storczyki.
Shishi odoshi, czyli straszak na jelenie,Villa Ephrussi
Ogrody japońskie, podobnie jak chińskie miały wyraźny wpływ na sztukę ogrodową Starego Świata, a ich oddziaływanie jest do dziś bardzo silne. Szczególną popularnością cieszą się dziś wszelkie nawiązania do tamtej stylistyki, a szczególne miejsce mają inspiracje ogrodami Zen. Na sam koniec nie wspomnieć także o mega popularnej sztuce bonsai, związanej z miniaturyzacją drzewiastych gatunków roślin, oraz nieco mniej popularnej ikebanie, czyli sztuce układania ciętych kwiatów.

kamienna ścieżka, Garten der Welt; Berlin
Zainteresowanym japońskimi ogrodami polecam książeczkę Marka Majorowskiego „Ogród japoński po polsku”. Wydaną przez wydawnictwo Bellona – pozycja dość nowa – ja mam wydanie z 2007 roku. Nie jest to jakieś mega naukowe opracowanie, ale fajna, rzeczowa książka tak dla laika jak i profesjonalisty.

Zainteresowała mnie też czas temu jakiś polska stronka: http://www.ogrody-japonskie.com/
Polecam zajrzenie na nią dla zainteresowanych tematyką.

0 komentarze:

Prześlij komentarz

Najchętniej czytacie:

Pamiętaj:

Zdjęcia i teksty zamieszczone na blogu są w większości mojego autorstwa. Chcesz skorzystać, napisz. Nie kopiuj bez mojej pisemnej zgody. Dziękuję :)

Kontakt ze mną:

Nazwa

E-mail *

Wiadomość *